Zdjęcia : E.G © 2021
Architektoniczny krajobraz stolicy kształtował się przez sześć wieków, od starego Paryża po Wielki Paryż do 2030 roku. Ale gdy tylko mówimy o architekturze paryskiej, jako pierwszy przychodzi na myśl styl „hausmannowski”.
Ta transformacja Paryża, dokonana w okresie Drugiego Cesarstwa w zaledwie 20 lat, oznaczała całkowity przewrót w miejskim krajobrazie i mieszance społecznej, z budową rozległej sieci głównych osi.
Baron Haussmann , ustawa z dnia 26 marca 1852 roku oraz rozporządzenia z dnia 21 września 1855 roku, wymaga budowy nowych arterii do przestrzegania linii kompozycji jednostkowych.
Główne służebności Haussmanna
Parter i antresola muszą mieć ściany podpiwniczone z przegrodami „bossage”.
Drugie piętro, zwane „szlachetnym”, musi mieć jeden lub dwa balkony.
Trzecie i czwarte piętro musi być utrzymane w tym samym stylu co drugie, ale bez balkonu.
Piąte piętro musi mieć ciągły balkon, aby zachować harmonię z 2 piętrem, ale bez dekoracji.
Przestrzenie dachowe pod kątem 45 stopni mniej bogate.
Ta regulacja jest więc źródłem modelowania tych fasad, tak charakterystycznych dla Haussmanna Paryża. Budynki wyspy mają tę samą wysokość, co wzmacnia wrażenie zespołu architektonicznego. Każdy z nich respektuje te same poziome linie elewacji, z niewielkimi dekoracjami, niewielkimi niepowodzeniami i niewielkimi rzutami.
1882-1902 lata zerwania
Jednak wraz z upadkiem cesarstwa, a zwłaszcza od lat 80. XIX wieku, służebności nałożone w specyfikacjach epoki Haussmanna będą stopniowo zmniejszane i poprawiane.
Trzeba powiedzieć, że ta narzucona jednolitość zaczyna się męczyć. „Haussmannowskie” przepisy sparaliżowały architektów, ograniczając ich kreatywność.
Od 1882 roku i przez dwadzieścia lat budownictwo w stolicy przeżyje fazę wielkiej produktywności i kreatywności. Pojawienie się nowych materiałów – żelaza i betonu – stopniowo da początek nowej architekturze. Winda z 1885 roku definitywnie przekwalifikuje górne części budynków do szlachetnych części i posłuży jako twórcza emulacja tych dawniej zaniedbanych pięter.
Rue Réaumur koniec czystego stylu „haussmannowskiego”
W latach 1895-1897 wydrążono nowe przedłużenie rue Réaumur na ponad 600 metrów między Palais Brongniart (giełdą papierów wartościowych) a Arts et Métiers.
Ulica została zainaugurowana przez prezydenta Félix Faure w 1897 roku, ma komercyjne, a nawet przemysłowe powołanie dla znacznej większości wieżowców.
Wykorzystując kolejne modyfikacje i złagodzenia surowych haussmanowskich przepisów, na całej swojej długości stanie się miejscem eksperymentów architektonicznych.
Stworzenie Concours de Façades de la ville de Paris w 1898 roku po wybudowaniu tej nowej arterii zachęci architektów do wznoszenia oryginalnych budynków.
Rue Réaumur można uznać za prawdziwy wyznacznik końca czystego stylu „haussmannowskiego”, symbol nowego krajobrazu architektonicznego, okresu przejściowego przed nadejściem nowoczesnych ruchów.
Zapraszam do odkrycia głównych osiągnięć, które biegną wzdłuż rue Réaumur między stacjami metra Bourse i Réaumur-Sébastopol , w porządku chronologicznym budowy.
Pod numerem 116 - Architekt Albert Walwein - 1895
Biurowiec
Ten komercyjny budynek znajduje się na rogu rue Cléry . Posiada potężną elewację z narożną rotundą na dwóch poziomach. Eklektyczna ornamentyka wokół otworów, osłonięte kariatydy w stylu neorenesansowym, obramowują wykusz na drugim piętrze i noszą naczółek. Rzeźby są autorstwa Jacques Perrin.
W korpusie głównym dominują wykusze ujęte w pilastry z korynckimi kapitelami.
Ozdobny fronton, girlandy i kariatydy z osłonami.
Pod numerami 82-92 - Architekt F. Constant-Bernard - 1897
Biurowiec
Jeden z pierwszych budynków handlowych na ul. Powitał w swoim czasie sklep „ A Réaumur ”, pierwszą markę oferującą sprzedaż wysyłkową konfekcji z dostawą bryczką konną. Główną atrakcją tego budynku jest monumentalny zegar z polichromowanej mozaiki, utrzymany w stylu Art Nouveau, w imieniu marki.
Fasada składa się z kolosalnego porządku z pilastrami na dwóch poziomach, które otaczają wykusze na metalowej konstrukcji.
Pod numerem 91 - Architekt Charles de Montarnal - 1897
Biurowiec
Aktywny budynek na metalowej konstrukcji i kamiennej okładzinie. Całkowita trzeźwość elewacji składającej się z pięciu przęseł z silną przewagą wykuszy na cienkiej metalowej ramie.
Pod numerem 93 - Architekci Léon Bonnenfant & Denis Destors - 1898
Biurowiec
Budynek o konstrukcji przekrojowej i metalowej z okładziną kamienną. Jak w wielu budynkach na ulicy, dominuje wykusz. Każdy z nich ma pośrodku kolumnę z kapitelami korynckimi i jest oddzielony pilastrami.
Reszta ozdoby jest dyskretna; konsole ze zwojami i głowami lwów na balkonach, balustrada wisząca na poddaszu.
Pod numerami 108-110 - Architekt Edouard Wattier - 1898-1899
Nieruchomości komercyjne
Bliźniacze budynki posadowione na dwóch działkach. Posiadają dwie masywne narożne wieżyczki, które podkreślają wertykalność całości. Kompozycja dużych przeszklonych wnęk na pierwszych kondygnacjach z dość konwencjonalnym wykończeniem na wyższych kondygnacjach.
Pod numerem 116 - Architekt Albert Walwein - 1897-1898
Biurowiec
Budynek z kamienia freestone do użytku komercyjnego. Zdobienie koncentruje się głównie nad kruchtą wejściową.
Górny balkon podtrzymują dwie monumentalne rzeźby Atlantów, które spoczywają na wronach w kształcie głowy lwa.
Trójkątny fronton drzwi składa się z medalionu przedstawiającego Wenus i dwie miłości.
Pod numerem 130 - Architekt Charles de Montarnal - 1898
Biurowiec
Budynek narożny z rotundą, konstrukcją metalową i okładziną kamienną. Kiedyś nie było zwyczaju, silna dominacja wykuszy oddzielonych pilastrami o kompozytowych kapitelach. Lukarny z trójkątnym naczółkiem przełamują linię dachu. W przeciwieństwie do numeru 118, słownictwo architektoniczne pozostaje bardzo akademickie i klasyczne.
Fronton metalowej bramy wjazdowej.
Żelazo i szkło do sklepów, warsztatów lub biur często na 3 lub 4 piętrach.
Górne kondygnacje, zarezerwowane dla zakwaterowania, pozostają w większości odziane w kamień wolny.
Pod numerem 105 - Architekt Charles Ruzé - 1899
Biurowiec
Drobne osiągnięcie Charles Ruzé w porównaniu do tego wyprodukowanego rok później w wieku 121 lat.
Pod numerem 126 - Architekt Albert Le Voisvenel - 1899
Biurowiec
Budynek przekrojowy z fasadą o przęsłach o konstrukcji metalowej, pokryty kamienną piastą. Przęsła części środkowej tworzą duży wykusz, a okucie na każdej kondygnacji jest inaczej obrobione, jak ten obniżony łuk.
Pod numerami 61-63 : Architekci Pierre Jouannin et G. Sirgery - 1900
Budowanie aktywności
Jeden z najbardziej zaskakujących budynków na ulicy. Ta monumentalna konstrukcja jest mieszanką sztuki secesyjnej i neogotyckiej, połączeniem bardzo eklektycznych stylów w trakcie rewolucji przemysłowej. Iluzję budowli sakralnej podkreśla jej centralna część. Wejście podobne do wejścia do kościołów, zwieńczone bliźniaczymi oknami, żebrami i mozaikową rozetą, w której znajduje się zegar.
Dostrzegamy też bardzo silną inspirację słownictwem architektonicznym wyznawców Violet-le-Duc
Rzeźby zostały wykonane przez rodzinną firmę Jacquier . Motywy florystyczne zdobiące gzymsy i kolumny dopełniają główny temat rzeźb na fasadzie: czas . Rzeczywiście, różane osłony okienne przez całą dobę, znaki zodiaku i miesiące w roku.
Po rozetowym oknie znajdujemy pod bliźniaczymi oknami nowe przedstawienie zwierząt wyrzeźbione tymi znakami. Komplet oprawiają cztery medaliony reprezentujące pory roku.
Centralna część przypomina kościół owinięty nowocześniejszą fasadą.
Tutaj należy zwrócić uwagę na wąski budynek o głębokości zaledwie pięciu metrów.
Pod numerami 97-99: Architekci Charles Duvillard i Philippe Jolivald - 1900
Nieruchomości inwestycyjne
Mieszanka freestone i dużej przeszklonej powierzchni z ozdobną metalową strukturą.
Jest to budynek bardzo reprezentatywny pod koniec haussmanowskiego rygoru, ale z drugiej strony zastosowanie nowych technik nie dało jednak początek nowej formie. Kultura burżuazji na początku wieku jest nadal powszechna.
Zauważ, że ten budynek ma szczególną funkcję wejścia do stacji metra Sentier.
Pod numerem 118 - Architekt Charles de Montarnal - 1900
Biurowiec
Oto najsłynniejsze osiągnięcie Charles de Montarnal , autora wielu budynków komercyjnych w Paryżu.
Swoją sławę zawdzięcza ogromnemu wykuszowi, który zajmuje dużą część fasady, a zwłaszcza imponującemu łukowi w jej górnej części. W przeciwieństwie do budynku 97-99, tutaj architekt znakomicie wykorzystał możliwości, jakie daje konstrukcja metalowa, zarówno w jej konstrukcji, jak i zdobnictwie.
Kamienna rama, duży metalowy baldachim na trzech poziomach i na całej szerokości budynku. Konstrukcja i ornamentyka, na którą składają się kapitele i balustrady, ilustrują piękną adaptację do estetyki secesyjnej.
Roślinne uzwojenia kamiennych części, które otaczają szklany dach, doskonale współgrają z tymi, które ożywiają żeliwne metalowe konstrukcje.
Pod numerem 119 - Architekt Germain Bousson - 1900
Biurowiec
Budynek ten, zbudowany na metalowej konstrukcji szkieletowej, jest charakterystyczny dla okresu pohaussmanowskiego. Przeznaczenie komercyjne jest wyraźnie widoczne ze znaczeniem szklanych otworów. Ale ta konstrukcja jest mocno zamaskowana przez freestone, a jednocześnie łatwo wpasowuje się w linearną rue Réaumur.
Detale górnej części budynku, mała kiczowata kopuła i ciosana kamienna koperta dają efekt skały, za bardzo ukrywając metalową konstrukcję.
Pod numerem 121 - Architekt Charles Ruzé - 1900
Nieruchomości inwestycyjne
Po 118 i 124, być może jedno z najpiękniejszych osiągnięć rue Réaumur z narożną rotundą w kształcie trójliścia i oknami wykuszowymi z cienkiej metalowej ramy.
Poza rotundą fasady wydają się być wcięte przez kopulaste metalowe wykusze wnętrza z zakrzywionymi przeszkleniami.
Pod numerem 124 - Przypisywany architektowi Georges Chedanne - 1905
Budynek przemysłowy
To właśnie na podstawie zdeponowania planów do pozwolenia na budowę budynek ten jest przypisywany architektowi Georges Chedanne , plany, które w żaden sposób nie odpowiadają ostatecznej realizacji. Tajemnica pozostaje nierozwiązana, ponieważ ten budynek jest słupami poza wszystkimi pracami Georges Chedanne.
Niemniej jednak mamy tu do czynienia z prawdziwym klejnotem tej arterii, który już tylko oznacza prawdziwe zerwanie z haussmannowską przeszłością.
W przeciwieństwie do sąsiednich budynków architekt uwalnia się tutaj od użycia kamienia, z niemal całkowicie metaliczną fasadą pozbawioną jakiejkolwiek ozdoby. Pokazuje nowy radykalizm.
Stal służy jako prawdziwy środek wyrazu formalnego, a harmonia między fasadą a konstrukcją nośną jest idealna.
Konstrukcja wykonana jest z nitowanych metalowych belek w kształcie litery I, jedynego wyrazistego wektora estetyki architektonicznej. Każda kondygnacja elewacji oddzielona jest masywnym legarem, a jedynie ostatnia kondygnacja i cofnięte poddasze nie mają konstrukcji metalowej.
Belki pionowe są znacznie cieńsze, wyznaczają przęsła i są połączone na parterze konsolami dziobowymi.
Ta przerwa jest uzupełniona trzema metalowymi oknami wykuszowymi wiszącymi na fasadzie.
Ozdobą fasady… jest sama konstrukcja.
Formalne nawiązania do secesji niuansują geometryczny rygor układu pionowego i poziomego. A konkretniej na parterze krzywe drzwi wejściowych przełamują liniowość całości.
Nawiązania do secesji znajdują się na konsolach z oknami wykuszowymi, zwłaszcza na parterze i drzwiach wejściowych.
Pod numerem 51 - Architekt Charles Le Maresquier - 1910
Biurowiec
Ten symboliczny budynek, siedziba grupy Félix Potin , został zbudowany sześć lat po tym przy rue de Rennes. Jest często nazywany " La Poivrière " w odniesieniu do dużej kopuły, która nad nim zwisa.
Le Maresquier wydaje się być stymulowany przez oburzające żądania Maison Félix Potin i nie ma mowy o oszczędności środków na budowę tego budynku.
Oto eklektyczna architektura neobarokowa, bardzo daleka od standardów Haussmanna. Zaskakujący bogactwem i ciężarem dekoracji, budynek ten przypomina ozdobną bibelotkę.
Wydaje się to kaprysem sponsora, a potem pełnym przedsiębiorczym sukcesem.
A jak spotęgować triumf komercji? Wykorzystując i nadużywając ozdobnych detali.
Pod numerami 132-134 - Architekt Jacques Hermant - 1910
Nieruchomości inwestycyjne
Ta nieruchomość inwestycyjna jest dość charakterystyczna dla okresu przejściowego reprezentowanego przez rue Réaumur. Architekt realizuje tu budynek bez radykalizmu. Stare formy, utrzymane w historyzującym stylu, konkurują z dobrym zagęszczeniem powierzchni szklanych, dzięki wykorzystaniu postępu technicznego na początku wieku. Położenie na rogu ulicy podkreśla miejskość tego osiągnięcia.
Paryż przeszedł pod rządami Drugiego Cesarstwa wraz z baronem Haussmann prawdziwą rewolucję architektoniczną, która głęboko naznaczyła jego miejską historię. Ten architektoniczny kataklizm będzie katalizatorem dla późniejszych prądów architektonicznych. Będą tacy, którzy się do niej odnoszą, tacy, którzy ją dostosowują, i tacy, którzy się jej sprzeciwiają i odrzucają.
Na początku lat 80. XIX wieku przepisy urbanistyczne będą stopniowo łagodzić, aby powstrzymać niezadowolenie architektów, którzy zbyt długo czuli się skrępowani w wykonywaniu swojego zawodu.
I to właśnie dzięki przepisom urbanistycznym z 1902 roku krajobraz miejski Paryża ulega przekształceniu. Powstawanie budynków, teoretycznie bez ograniczeń, zaburza klasyczną jednolitą i linearną ulicę.
A na początku XX wieku architekci rue Réaumur zaoferowali nam niezwykły katalog stylów architektonicznych, dając wreszcie upust kreatywności i fantazji (monumentalne rzeźby, kopuły, kopuły, loggie i wykusze), z wykorzystaniem nowych materiały (żelazo i beton).
Jak być może zauważyliście, ta rue Réaumur jest jedną z pierwszych tras oferujących nowy krajobraz architektoniczny, renesans autonomii i indywidualizację fasad.
Trwa post-haussmannowska przemiana.
Współczesne ruchy są nadal w postawie, secesja jest coraz bardziej obecna, ale okres ten będzie efemeryczny przed pojawieniem się racjonalistów, funkcjonalistów i Art Deco.
Niewyczerpujący plan dla tych, którzy chcą znaleźć wymienione budynki.
Jedź Réaumur z metra Bourse do Réaumur-Sébastopol lub odwrotnie.